Tılsımlı Sütunlar Gezi Rotası'na başlamak için Mageralı Byzas'ın Byzantion'u kurmak için karaya çıktığı bölgedeki sütundan başlamanız gerekiyor. Bu sütun nerede mi?
 |
Gotlar Sütunu |
FORTUNAE REDUCI OB DEVICTOS GOTHOS.
Anlamı:
"Gotları yenmemizle geri dönen talihe" Gotlar Sütunu'nu II. Gothicus'a veya Büyük Constantinus'a atfederler. 15 metre yüksekliğindeki yekpare granit sütunun tepesinde Korint tarzı bir sütun başlığı vardır. Sütunun tepesinde bir zamanlar Bizans'ın kurucusu Mageralı Byzas'ın heykeli bulunurmuş. Byzas'ın kim olduğunu ve neden rotayı bu sütundan başlattığımı anlayabilmek için Mitoloji turuna çıkmamız gerekiyor. Sıkı tutunun, başlıyoruz.
 |
Zeus ve Io |
Tarının yüreğini aşkla ısıttın,
Hera nefret ediyor senden.
Seni bu çılgın kaçışa sürükleyen Heradır."
Io şaşırıp kaldı, bu ıssız yerde adını bilen birisi vardı. Ona kim olduğunu sordu. Ölümlülere ateş veren Promethus, cevabını alınca o da karşısındakini tanıdı ve olanları anlatmaya başladı, Io, kendisini bu kılığa sokan tanrıçanın Hera olduğunu ancak asıl sebebin Zeus olduğunu anlattı. Tanrılar tanrısı Zeus, Io'ya tutulmuştu. Ama Hera'nın korkusu sevgisinden daha büyüktü. Seviştiklerinin farkına varılmasın diye karanlık bir bulutla kapladı dünyayı; böylece Io da kendisi de görülmeyecekti.
Kurnaz Hera, gün ortasında gece olduğunu görünce kocasından kuşkulandı, onu göklerde arayıp bulamayınca koyu bulutların çekilmelerini buyurdu, Zeus da tez davrandı, beyaz sevimli bir inek yapıverdi Io'yu. Hera'ya da yeminler etti, ineğin topraktan o anda çıkıverdiğini söyledi. Hera, bu yalanlara inanmadı, ineğin çok güzel olduğunu kendisine armağan edilmesini istedi. Zeus'un elinden ne gelir, tuttu ineği karısına verdi. Hera, ineğin başına yüz gözlü
 |
Hermes ve Argos |
Bekçinin ölümüyle Io serbest kalamıyordu malesef. Öfkelenen Hera, yarasa büyüklüğünde bir at sineği taktı Io'nun arkasına. Io kaçıyor, sinek kovalıyor, durmadan onu sokuyordu.
Bu koşturmaca sırasında inek görünümündeki Io, İstanbul Boğazı'ndan da geçmiştir. Bu yüzden de boğaza "İnek geçidi" anlamına gelen "Bosphoros" (Boğaziçi) denilmiştir. Haliç kıyılarına gelen Io, Zeus'un kızı Keras'ı doğurur. Altın boynuz, "Sykirokeras" demektir, yani Haliç'in ismi de Keras'tan gelmektedir. Keras, denizler tanrısı Poseidon ile evlenir. Bu evlilikten bir oğlu olur: O da "Byzas'tır". Yaşadığı Magera kentindeki baskılardan bıkan Byzas, özgür olmak ve yeni bir kent kurmak için yola çıkar. Delphi'deki kahinler, Körler Ülkesi'nin karşısına yerleşmelerini tembih eder. Körler Ülkesi ise "Kalkhedon" yani bugünkü Kadıköy'dür.Zeus'un torunu Byzas önderliğinde Sarayburnu'na çıkan gençlerin şehre attıkları ilk adımın, Gotlar Sütunu'nun şimdiki bulunduğu yere çok yakın olduğu tahmin ediliyor. İşte bu yüzden Tılsımlı Sütunlar Rotası'nın başlangıç noktası Gotlar Sütunu'dur.
Tılsımlı Sütunlar Gezi Rotası
Rotamızın ilk durağı bu yazıda da bahsi geçen Gotlar Sütunu, sonrasında Gülhane Parkı'nı yürüyerek Ayasofya'nın hemen karşısında bulunan Million Taşı'na ulaşıyorsunuz. Daha sonra yolun karşısına geçerek Sultanahmet Meydanı'ndaki Obelisk, Yılanlı ve Örme sütunlarını görebilirsiniz. Bir sonraki tılsımat için tramvay yolunda Beyazıt istikametinde yürüyerek bölgeye de ismini veren Çemberlitaş Sütunu'na ulaşıyorsunuz. Sonraki sütuna ulaşmanız için Beyazıt'taki II. Bayezıd Hamamı Müzesi'ne girmeniz gerekiyor. Buraya kadar olan anıtlar zaten İstanbul'un en turistik güzergahında bulunuyor, ancak sonraki durak olan Cerrahpaşa'daki Arcaduis Sütunu ve son durak Kıztaşı'nda bulunan Marcianus Sütunu yerleşim alanlarının içinde kalmış durumda bir hayli yürümeniz gerekiyor bu yüzden son iki durağı meraklısına tavsiye ederim.
Sevgili okurlar, bahsi geçen eserler Roma Dönemi'nde İstanbul'a dikilien anıtlardır. Geçen yüzlerce yıla rağmen ayakta kalmayı başarabilen bu eserler bir çok efsaneye de konu olmuştur. Başta Evliya Çelebi'nin Seyahattaname'sinden olmak üzere incelediğim sütun ve dikilitaşlarla ilişkilendirilen hikayeleri sizlere aktarmaya çalıştım. Umarım beğenerek okumuşsunuzdur. Bir sonraki tarih yolculuğunda görüşmek dileğiyle, sevgiler, hoşça kalın!
Mert TOKATLI
Kaynakça: 12/11/15Mitologya: Edith Hamilton, Çvr: Ülkü Tamer SS/53-54-55
Mitoloji Tanrıları Aşkları Gizemleri: Erdem Yücel SS/52-53-54
İstanbul Gezgininin Rehberi: John Freely/Hilary Sumner-Boyd SS/119
http://izlerveyansimalar.blogspot.com.tr/2015/07/gotlar-sutunu-istanbulun-tlsml-taslar.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/Byzas
http://www.istanbullite.com/istanbulsurici8595/cevizagacigotlarsutunu.html
http://merakediyorumgrubu.blogcu.com/istanbul-un-dikilitaslari-ve-tilsimlari/10361551
http://www.walkingistanbul.com/IstanbulBilgi.aspx?lang=tr
http://www.seraphim.es/byzantion/#prettyPhoto
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder